Fenotipske promjene pri sortnoj reprodukciji pšenice

Abstract

Razvijeno i dobro organizirano sjemenarstvo podrazumijeva stalnu proizvodnju sjemena svih kategorija i na taj način održavanja nivoa genetske čistoće sorti pšenice. Ispitivane su tri sorte ozime pšenice Instituta PKB Agroekonomik različitih vrijednosti morfoloških osobina biljaka, rodnosti i osobina kvalitete zrna: PKB Kristina, PKB Roksanda i PKB Rodika. Svaka sorta pšenice uzgajana je u tri različite varijante agrotehničkih uvjeta, prilagođenih dobivanju tri kategorije sjemenskih usjeva: predosnovno sjeme, osnovno sjeme i certificiranono sjeme I. generacije. Kategorija sjemena predosnovno sjeme imala je najveće prosječne vrijednosti za obje godine istraživanja za ispitivane osobine: broj sekundarnih izdanaka, broj klasića u klasu i broj zrna u klasu. Kategorija sjemena predosnovno sjeme ima najveći broj klasića u klasu, što pokazuje da se oni razvijaju na dužim klasovima nego ostale kategorije sjemena. Kategorija sjemena predosnovno sjeme na osnovi ove karakteristike ima potencijal za formiranje većeg broja zrna u klasu nego ostale ispitivane kategorije sjemena. Kategorija sjemena certificirano sjeme I. generacije ima najmanji broj i najsitnija zrna, jer se ova kategorija sjemena proizvodi u najvećoj gustoći.

Developed and well organized seed production implies constant production of seeds of all categories and thus maintaining the level of genetic purity of wheat varieties. Three varieties of the Institute PKB Agroekonomik winter wheat, PKB Kristina, PKB Roksanda and PKB Rodika, of different value morphological characteristics of plants, level of fertility and grain quality characteristics were investigated. Each wheat variety was grown in three different variants of agritehnical conditions, adapted for obtaining three categories of seed plants: prebasic seed, basic seed and 1st generation certified seed. The prebasic seed category had the highest average values in both years of the experiment in the following examined traits: number of secondary shoots, number of spikelets in the spike and number of seeds per spike. The prebasic seed category had the highest number of spikelets in the spike which indicates that they develop on longer spikes than the other categories of seeds. Based on this characteristic, the prebasic seed category has the potential to form more seeds per spike than other investigated seed categories. The 1st generation certified seed category had the lowest number of seeds and the smallest seeds, because this seed category is produced in the highest density.