Paradajz

Abstract

Proizvodnja povrća predstavlja najintenzivniju granu biljne proizvodnje sa visokom akumulativnošću i ekonomskim efektima. Posebno se dobit iz ove prozvodnje u velikoj meri povećava gajenjem biljaka u zaštićenim prostorima. U okviru strukture proizvodnje povrća u našoj zemlji među najzastupljenijim vrstama je paradajz, posebno u zaštićenim prostorima gde dominira njegovo gajenje, sa učešćem oko 70 %. Velika je uloga i značaj proizvodnje paradajza u nacionalnoj privredi Republike Srbije, jer zauzima oko 7% setvenih površina sa visokom godišnjom produkcijom, koja se i izvozno orjentiše. Paradajz je značajan i sa visokim učešćem u ukupnoj potrošnji povrća po glavi stanovnika, kako svežeg, tako i raznih prerađenih oblika, što utiče na pokretanje i prerađivačkih kapaciteta u našoj zemlji. Proizvodnja paradajza karakteriše se ogromnim ulaganjima i poslednjih godina zahteva primenu savremene tehnologije i više nego ikada zahteva naučno i stručno znanje koje je aplikativno u praksi. Savremena komercijalna proizvodnja paradajza u našoj zemlji tražila je to znanje sintetizovano na jednom mestu i osetila se jedna potreba za ovakvom vrstom knjige koja predstavlja i prvu monografiju o paradajzu u našoj zemlji. Ovoj konstataciji još više doprinosi i sama činjenica da u ovom periodu tranzicije kod nas dolazi i do prestruktuiranja proizvođača povrća, koji nisu edukovani za ovu visoko zahtevnu proizvodnju, pa je stručno znanje neophodno potrebno. U monografiji su prikazani sublimirani mnogobrojni rezultati sopstvenih naučnih istraživanja autora i njihova praktična iskustva proistekla iz dugogodišnjeg naučnog rada i saradnje u Institutu za povrtarstvo u Smederevskoj Palanci i na Agronomskom fakultetu u Čačku. Pored sopstvenih istraživanja prikazani su i rezultati drugih vodećih autora, kako domaćih, tako i inostranih iz oblasti proučavanja paradajza. Naučno i stručno znanje sa ogromnom vrednošću, prikazano kroz mnoštvo citirane literature, težili smo da sintetizujemo i uklopimo u homogenu celinu ove monografije, što joj nadamo se daje i poseban dar i vrednost. Institut za povrtarstvo iz Smederevske Palanke i Agronomski fakultet iz Čačka, kao dve dokazane i afirmisane naučne institucije imaju dugogodišnju plodnu saradnju, koja je posebno intenzivirana poslednjih godina u zajedničkom učešću na naučnim projektima iz čega je proistekla i ova monografija, kao zajedničko izdanje. Prikazana materija sistematizovana je sa osnovnim ciljem da njenog čitaoca upozna sa paradajzom, kao povrtarskom vrstom i prikazana po modelu, gde se na početku njen korisnik polako uvodi i upoznaje sa ovim povrćem, a potom prelazi na naučni i stručni deo i savremenu proizvodnju, sa mnoštvom autorskih fotografija u samom tekstu, što je i posebna vrednost ove monografije. Monografija je namenjena širokom krugu korisnika, počev od studenata svih Poljoprivrednih fakulteta u zemlji, koji je mogu koristiti kao udžbeničku literaturu za predmet Povrtarstvo, kome je prilagođena izložena materija. Pored studenata osnovnih akademskih studija može se preporučiti i biti od koristi i studentima na master i doktorskim studijama iz oblasti povrtarstva, kao i naučnim radnicima. Autori su imali u vidu da će knjigu koristiti i poljoprivredni stručnjaci na terenu i u proizvodnji, kao i sami proizvođači ovog povrća, pa je monografija pisana i u tom duhu i namenjena je svima koji žele da se bave ovom proizvodnjom, a prevashodno onima koji vole paradajz.